Nghị Luận Về Tiếng Đàn Định Mệnh Gợi Những Cái Chết Oan Khuất Của Lorca

Nghị luận về Tiếng đàn định mệnh gợi những cái chết oan khuất của Lorca

Đề bài: viết một bài văn nghị luận về tiếng đàn định mệnh của Lorca, tiếng đàn gợi những cái chết oan khuất

* Cái chết của Lorca 

Nó được diễn tả như một điều hết sức đột ngột, nó hiện ra qua sự đối lập đầy hẫng hụt ở bốn dòng thơ.

 Tây Ban Nha 

     Hát nghêu ngao 

      Bỗng kinh hoàng 

          Áo choàng bê bết đỏ

Tiếng hát nghêu ngao vô tư lự của người nghệ sĩ lãng du như đang ngập tràn, ngân xa trong cả chiều rộng, chiều dài của Tây Ban Nha bao la. Bỗng thời gian, không gian, đột ngột ngưng đọng và đặc quánh lại bởi nỗi đau:

 Bỗng kinh hoàng 

     Áo choàng bê bết đỏ

Câu thơ có cách ngắt nhịp hết sức đột ngột. Nó diễn tả nỗi kinh hoàng đến không thốt nên lời. Nỗi kinh hoàng đó hẳn không phải của riêng người nghệ sĩ lãng du. Đó là nỗi bàng hoàng của cả Tây Ban Nha trước thảm kịch này

Hình tượng cây đàn

 Chiếc áo choàng đỏ gắt kiêu hãnh đã thành áo choàng bê bết đỏ, tấm áo nhuộm thấm máu của người nghệ sĩ, ca sĩ Lorca. Trước sức mạnh của thơ ca ông, chế độ độc tài thân phát xít Frăng-co đã hành hạ giết Lorca. Bởi thế, chi tiết áo choàng bê bết đỏ còn gợi về cuộc nội chiến đẫm máu trên xứ sở Tây Ban Nha khi ấy, về nỗi kinh hoàng của những người bị đày vào loạn li binh lửa. 

– Lorca đi về bãi bắn là đi trong nỗi kinh hoàng của cả dân tộc ông, của biết bao tình yêu tự do, chân lý trên thế giới này. Riêng Lorca vẫn bước những bước chân của người nghệ sĩ lãng du

Lorca bị điều về bãi bắn 

       Chàng đi như người mộng du

Người nghệ sĩ đi về phía cái chết như vẫn tiếp tục trên hành trình cùng cái đẹp. Trạng thái mông du ở đây có thể hiểu là trạng thái người nghệ sĩ sống vượt lên thế giới thảm khốc đầy máu và nước mắt.

– Và cũng chính trong giây phút đau thương ấy tiếng ghita lại ngân lên những cung bậc bồi hồi da diết đau đớn nhất. Tiếng ghita trở đi trở lại, âm thanh tiếng đàn đã vỡ thành những sắc màu (tiếng đàn ghita nâu, tiếng ghita xanh lá) đọng lại trong hình ảnh (tiếng ghi tròn) và hóa thành thân phận. Tiếng ghita gợi nhớ và mở ra biết bao điều:

+ Đó là tiếng ghita cất lên từ một tình yêu tuyệt vời, như bầu trời, như mặt đất: tiếng ghita nâu trên bầu trời cô gái ấy. Tiếng ghita gợi về tình yêu thật đẹp mà người nghệ sĩ đã có trong cuộc đời. 

+ Đó cũng là tiếng đàn mang sắc màu của sự sống mãnh liệt, thiết tha của tuổi trẻ: tiếng ghita lá xanh biết mấy 

+ Tiếng ghita mang niềm đau, mang những dự cảm xót xa, mang nỗi niềm của một giấc mơ tan vỡ: tiếng ghita tròn bọt nước vỡ tan 

+ Âm thanh đã trở thành thân thể, linh hồn, thân phận thành cuộc đời  

Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy

Câu thơ đứt gãy thành hai nửa làm bùng nổ cảm xúc, nó như bật lên của một tiếng kêu xót xa, ai oán. Ngôn ngữ giàu sức gợi cảm của Thanh Thảo khiến người đọc cảm nhận rõ ràng về một nỗi đau hiện hình, sống động. Đó vừa là cái chết đau đớn của người nghệ sĩ và cũng trở thành nỗi đau, một vết đau không ngừng đổ máu trong lòng người Tây Ban Nha và trong lòng nhân loại.

Có thể xem đây là khúc ca thơ hay nhất về tiếng đàn trong toàn thi phẩm. Nó đầy những dư âm, đầy sức vang xa. Tiếng đàn ấy chính là khúc ca về tâm hồn, về cuộc đời, thân phận của người nghệ sĩ của nước Tây Ban Nha xa xôi. Tiếng đàn trong thơ Thanh Thảo có lẽ là lời đồng vọng từ tiếng đàn cuộc đời, tiếng đàn trong thơ ca của người nghệ sĩ thiên tài Lorca. Lorca cũng đã từng viết về cây đàn đầy ám ảnh:

Đàn ghita 

            Cất tiếng thở than 

                        Những cốc rượu ban mai 

          Sóng sánh đổ tràn 

   Cây đàn ghita 

          Bắt đầu lời ai oán  

Tiếng ghita trong thơ Lorca là sự lên tiếng của tâm hồn Tây Ban Nha, cũng là số phận Tây Ban Nha trong những năm tháng đau thương của dân tộc. Nhà thơ Thanh Thảo tỏ ra không chỉ say mê mà đã tâm sự, tri âm được với người nghệ sĩ thiên tài bằng những vần thơ đầy ắp chất nhạc của ông. Có thể nói không quá rằng có một tiếng đàn trong thơ Lorca, có một tiếng đàn Lorca trong thơ Thanh Thảo đồng vọng, ngân xa